Warszawa, 19.02.2016 r.
Szanowny Pan
Jerzy Szmit
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa
W związku z przekazaniem do konsultacji projektu rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, instruktorów i wykładowców (pismo DTD-V-0210-1(6)/TP/2016 z dn. 10 lutego 2016 r.) oraz w związku z prośbą o pilne zgłoszenie uwag do ww. projektu, Fundacja Zapobieganie Wypadkom Drogowym przekazuje następujące uwagi, wnioski i zastrzeżenia, licząc na uwzględnienie:
- Wnosimy o przesunięcie terminu wejścia w życie przepisów określających szczegółowy program szkolenia dla osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, motorowerami lub tramwajami (Załącznik nr 1 do przedmiotowego projektu) na dzień 1 czerwca 2016 r., tj. dopisanie w rozdziale 6 do treści par. 35 przepisów określających ww. program.
Uzasadnienie: W Uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wskazano, że przepisy wymagające dostosowania się przez podmioty prowadzące szkolenia wejdą w życie w dniu 1 czerwca 2016 r. W Ocenie skutków regulacji wskazano, że przedsiębiorcy prowadzący ośrodki szkolenia kierowców (ok. 7 tys. podmiotów w kraju) muszą dostosować prowadzone zajęcia do nowych programów. W zaproponowanym w projekcie brzmieniu rozporządzenia, określających terminy wejścia w życie jego poszczególnych zapisów, brak jest odniesienia do tego punktu. Tymczasem zmiany w szczegółowych programach szkolenia skutkują potrzebą przeszkolenia kadry – instruktorów i wykładowców – z zakresu nowego programu oraz koniecznością przygotowania odpowiednich materiałów dydaktycznych, zgodnych z tym programem.
- Nie jest jasne, czy kursant, który rozpoczął kurs i jest w trakcie zajęć praktycznych, może przerwać jazdy i przystąpić do egzaminu teoretycznego w WORD. Oczywiście, po wcześniejszym uwolnieniu profilu PKK przez szkołę jazdy.
Uzasadnienie: W nowelizacji ustawy o kierujących pojazdami z 24.07.2014 r. nastąpiła zmiana, obowiązująca od styczniu 2015 r., zgodnie z którą kandydat na kierowcę może przystąpić do części teoretycznej egzaminu państwowego bez konieczności uczestniczenia w zajęciach teoretycznych w osk. Ma tylko obowiązek uzyskać profil kandydata na kierowcę.
- W rozporządzeniu jest mowa o jazdach uzupełniających. Kursant, po zakończeniu kursu i zdaniu egzaminu wewnętrznego, w czasie oczekiwania na egzamin państwowy, ma możliwość przystąpienia do jazd uzupełniających.
Uzasadnienie: Dotyczy to np. kursantów, którzy kilka lat temu zakończyli kurs i powracają, aby przygotować się do egzaminu. Pobierają profil PKK na jazdy uzupełniające. Nie jest jasne, czy na koniec szkolenia należy w portalu PWPW wpisać nr instruktora prowadzącego i liczbę godzin, czy tylko zwrócić profil.
- Wątpliwości budzi szczegółowość proponowanego 3.4 (Pojazdy wykorzystywane do prowadzenia szkolenia powinny być oznaczone nazwą i adresem ośrodka szkolenia kierowców…).
Uzasadnienie: Regulowanie w rozporządzeniu kwestii np. wysokości liter wydaje się zabiegiem zbędnym. Wystarczyłoby określenie wymogów przez wskazanie warunków i oczekiwań, czyli np. czytelności, widoczności itp.
- W § 5.1 pkt 2) czytamy: „Szkolenie uzupełniające – przeprowadza się w zakresie…, na podstawie szczegółowego programu szkolenia”.
Uwagi: Nie jest jasne, o jaki rodzaj szkolenia uzupełniającego chodzi. Są dwa jego rodzaje:
- po otrzymaniu wyniku negatywnego z przeprowadzonego egzaminu wewnętrznego – w tym przypadku zapis jest aktualny
- po zakończeniu szkolenia i pozytywnym wyniku egzaminu wewnętrznego, utrwalające – przed egzaminem państwowym, w tym przypadku to kursant decyduje o zakresie i liczbie godzin szkolenia.
- W § 5.3 pkt 2) występuje zapis: „W przypadku osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, C1, C, D1 lub D, posiadających odpowiednio prawo jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, C1, C, D1, D z ograniczeniami do prowadzenia tylko pojazdów z automatyczną skrzynią biegów
- uznaje się, że te osoby odbyły szkolenie podstawowe w ramach procedury uzyskania dotychczas posiadanych uprawnień.”
Uwaga: W szkoleniu podstawowym nie wyodrębniono szkolenia pojazdami z automatyczną skrzynią biegów.
- W § 6.2 występuje zapis: „Ośrodek szkolenia kierowców pobiera profil kandydata na kierowcę przed przyjęciem na szkolenie podstawowe lub uzupełniające.”
Uwaga: Profil kandydata zapisanego na egzamin państwowy jest w dyspozycji WORD – niemożliwe jest jego pobranie przez OSK.
- W 7.1 jest zapis: „Instruktor prowadzący 2) może brać udział w części praktycznej egzaminu państwowego na prawo jazdy na pisemny wniosek osoby szkolonej,”.
Wątpliwość budzi to, czy na egzaminie może być obecny jedynie instruktor prowadzący szkolenie podstawowe – jak w takim razie traktowany jest instruktor prowadzący szkolenie uzupełniające. W wypełnianym przez OSK profilu kandydata na kierowcę jako instruktor prowadzący występuje instruktor przeprowadzający szkolenie podstawowe.
- W § 7.4 za instruktora prowadzącego uznaje się także instruktora, który:
- prowadził część praktyczną szkolenia dodatkowego
Takie pojęcie nie pojawia się w rozporządzeniu – nie jest zdefiniowane „szkolenie dodatkowe”.
- W § 7.2 znajduje się stwierdzenie, że instruktor prowadzący jest zobowiązany do:
- przeprowadzenia egzaminu wewnętrznego lub uczestniczenia w nim
Przedstawiciele ośrodków szkolenia kierowców wyrażają opinię, że wystarczy obecność tylko jednej z tych osób, instruktora i wykładowcy.
- W § 7.3 występuje stwierdzenie: Instruktor prowadzący… podpisuje się na karcie obok instruktora przeprowadzającego egzamin wewnętrzny.
Przedstawiciele ośrodków szkolenia kierowców uważają, że wystarczy jeden podpis.
- W § 9.1 1) d) czytamy: Liczba godzin dla zajęć w zakresie części teoretycznej szkolenia nie może być mniejsza niż 5 godzin w zakresie prawa jazdy kat AM, zajęć praktycznych też 5
Wątpliwość: Jakie są realne możliwości, by w ciągu 5 godzin przekazać wiedzę niezbędną do bezpiecznego poruszania się po drodze i przygotowania do egzaminu państwowego? Motorowerzysta uczestniczy w takim samym ruchu drogowym, jak kierujący samochodem, ciągnikiem itp. Ponadto: kwestia prawa jazdy kat. AM wymaga analizy i ew. odrębnych decyzji w zakresie szkolenia i egzaminowania.
- W § 10.3. 2) jest zapis: Zajęcia w zakresie części praktycznej szkolenia
- a) A2’A – przez pierwsze 50% godzin zajęć mogą być prowadzone przy użyciu motocykli spełniających wymagania dla niższych kategorii prawa jazdy.
Uwagi: Zdaniem przedstawicieli osk jest zbyt duża różnica parametrów między poszczególnymi grupami motocykli. Zapis powinien brzmieć:
„przy użyciu motocykli o mniejszej mocy silnika; kat.:
- A1 – szkolenie i egzamin praktyczny odbywa się motocyklami o pojemności silnika do 125 cm3 i mocy 11 kW
- A2 – motocyklami o pojemności silnika 600 cm3
- A – motocyklami o pojemności silnika powyżej 600 cm3.”
- W 17 projektu rozporządzenia czytamy: „Po zakończeniu szkolenia wpisujemy liczbę godzin zajęć, datę zakończenia szkolenia i numer instruktora.” Nie ma natomiast obowiązku wpisania tu numeru zaświadczenia oraz nr PKK, które to informacje są wymagane zgodnie z wzorem książki ewidencji – w niej takie rubryki występują, a rozporządzenie nie wskazuje obowiązku wypełniania ich.
- W Rozdziale 5. Warsztaty (instruktorskie) doskonalenie zawodowe instruktorów jest zapis:
Psychologia 1 godz., Metodyka nauczania 1 godz., Technika kierowania pojazdem i obsługa pojazdu 1 godz., Zasady prowadzenia ośrodka szkolenia 1 godz.
Pytanie: Czemu ma służyć powtarzanie tych zagadnień co roku, podczas gdy zmiany w tych obszarach nie są częste. Jedna z pojawiających się propozycji to zmiana formuły i częstotliwości warsztatów, które powinny być np. poświęcone zmieniającym się przepisom i odbywać co 3 lata. W opinii Fundacji istnieje potrzeba rzetelnej debaty i analizy celów i sposobów podwyższania kompetencji kadry instruktorów i wykładowców w nowy, nowoczesny i skuteczny sposób, by nie zdarzały się przypadki formalnego traktowania obowiązku podnoszenia kwalifikacji.
- Formalnie brak jest możliwości szkolenia (doszkalania) przez osk osób posiadających prawo jazdy, np. po dłuższym okresie niekierowania pojazdem, a chcących się doszkolić. Ta kwestia wymaga dostosowania przepisów i o nią powinno być uzupełnione rozporządzenie.
- W 23.1 ust. 2 pkt 1):
- pdp b) – sformułowanie powinno brzmieć: „- charakterystyka kandydata na kierowcę lub motorniczego,”
- pdp c) – należy dodać wiersz: „- leki oraz wpływ chorób takich, jak np. cukrzyca, padaczka, obturacyjny bezdech senny”.
- W 23.1 ust. 2 pkt 3) pdp a): należy dodać treść:
- jazda po łukach, na wzniesieniach i spadkach oraz miejscach, w których może wystąpić niespodziewanie gołoledź (mosty, wiadukty, obszary leśne).
- W § 1 ust. 2 – należy dodać temat: „Bezpieczeństwo ruchu drogowego”.
Z poważaniem
Bożenna Chlabicz
Prezes Zarządu
Fundacja Zapobieganie Wypadkom Drogowym